دعوای ابطال شراکت ، زمانی مطرح می شود که شرکا به نحوی امکان ادامه مشارکت نداشته باشند. ممکن است که مالکیت مفروز نباشد و افراد بخواهند به نحو اشاعه مالکیت خود را ایجاد کنند.گاه توافق طرفین از این حد فراتر می رود و این اشاعه را به حد کمال خود می رسانند و آن را با همکاری یکدیگر به صورت شرکت و شراکت در می آورند که این خود می تواند عامل ایجاد شرکت به دو صورت باشد. این دو صورت شامل شراکت مدنی و تجارتی خواهد بود.
در صورتی که طرفین مالکیت و حقوق خود را به نحو اشاعه ایجاد کنند و بخواهند با یکدیگر در قالب شراکت همکاری داشته باشند،می توانند شراکت را به نحو مدنی ایجاد کنند که با انجام فعالیتهای مدنی خود، آن را اداره کنند و یا اگر بخواهند که در قالب تجارتی ایجاد شود، اموال مشاع خود را برای هدف خاص و برای انجام یک عملی اختصاص می دهند و به اعمال و فعالیت های تجارتی مشغول می گردند. در نتیجه مال مربوطه دارای شخصیت حقوقی می شود که شخصیت آن مستقل از اعضا و مالکین می باشد و فقط مالکین، شرکت را اداره می کنند.
شرکتهای مدنی تجارتی نیستند و در مورد شرکتهای تجارتی فعالیتها تجارتی هستند. در قانون تحت شرایطی ادامه فعالیت شرکتهای مدنی و یا تجارتی بنا به دلایلی امکان پذیر نیست.
این عوامل می تواند به خاطر شرکا و یا وضعیت شرکت باعث انحلال شرکت شود که می تواند به صورت قانونی یا به موجب در خواست ابطال از جانب ذی نفع باشد
در این مقاله به بررسی رویه قانونی ابطال شراکت و شرکت توسط موسسه حقوقی و داوری خط قانون هدا ، با مشاوره سید محمد رضوی منتشر می شود، پرداخته می شود.
– شرکت و شراکت مدنی چیست؟
– موارد ابطال و انحلال شراکت مدنی چیست؟
– مرجع صالح برای درخواست ابطال شراکت مدنی کجاست؟
– شرکت و شراکت تجارتی چیست؟
-موارد ابطال و انحلال شرکتهای تجارتی چیست؟
– حکم دادگاه برای ابطال و انحلال شرکت تجارتی چیست؟
شرکت و شراکت مدنی
هرگاه چند نفر با یکدیگر قصد شراکت داشته باشند و بخواهند از این طریق مال مشاع خود را اداره نمایند در این صورت برای این منظور عقد شرکت را ایجاد می کنند و همان طور که در مورد شرکت وجود دارد باید حتما هر کدام از افرادی که قصد شراکت دارند در مال مشاعی که موضوع اصلی شرکت را تشکیل می دهند، به عنوان مالک در مال مشاع سهیم باشند و شرکت را در جهت انجام امور مدنی اداره کنند.
شرکت مدنی دارای شخصیت مستقل از شرکا نمی باشد.نحوه فعالیت شرکت مدنی باید در زمینه امور غیر تجارتی باشد هرچند قصد کسب سود را داشته باشند.
موارد ابطال و انحلال شرکت مدنی
همان طور که شراکت و عقد شرکت با اراده مشترک و توافق طرفین آن ایجاد می شود، ابطال و انحلال آن هم می تواند خواه به اراده یکی از شرکا و یا به حکم قانون ایجاد گردد.
در واقع شرکت مدنی در صورت وقوع شرایطی می تواند منحل گردد و این انحلال به شراکت شرکا پایان می دهد و این موارد به شرح زیر می باشد:
– تقسیم مال مشاع شرکت: شایع ترین موردی که موجب انحلال شرکت مدنی می شود، در واقع در خواست تقسیم مال مشاع از جانب یکی از شرکا می باشد.چرا که با تقسیم مال مشاع از طرق مختلف آن موجودیت مال مشاع از بین می رود و دیگر موجبی برای ادامه شراکت آن باقی نمی نماند. این خود نوعی ابطال شراکت است، به دلیل اینکه تقسیم، نیاز به تقدیم دادخواست دارد.
– تلف مال مشاع: با توجه به اینکه در موضوع شراکت، باید موضوعی که برای شراکت وجود دارد، حتما در قرارداد ذکر شود و وجود داشته باشد، در صورتی که مال مشاع تلف شود و یا نقصان حاصله به قدری باشد که مال مشاع مالیت و ارزشی نداشته باشد، موجبی برای شراکت نیست.
-ت وقیف و انتقال قضایی سهم مشاع یکی از شرکا: در صورتی که سهم مشاع شریک، توقیف گردد و در نتیجه منتقل به غیر گردد، چون شراکت بین شرکا به موجب عقد شرکت مدنی و مبتنی بر توافق بوده است، با زایل شدن سهم او در ملک مشاع،یکی از طرف قرارداد وجود ندارد که به همین خاطر عقد منحل می شود.
مرجع صالح برای ابطال و انحلال شراکت
در صورتی که برای ابطال شراکت درخواست تقسیم گردد، در صورتی که مال غیر منقول باشد، واحد افراز ثبت و در صورتی که موضوع مال شراکت، منقول باشد، دادگاه صالح به رسیدگی خواهد بود.
شرکت و شراکت تجارتی
در صورتی که چند نفر بخواهند مجموعه آورده های نقدی و یا غیر نقدی را برای هدف مشترکی اختصاص بدهند تا به نتیجه مورد نظر برسد، این موجب تشکیل شرکت است.
شرکت های تجارتی بر خلاف شرکتهای مدنی دارای شخصیت حقوقی مستقل از شرکای شرکت خواهند بود. موضوع فعالیت شرکتهای تجارتی، تجاری می باشد.
شرکت با مسوولیت محدود
– در صورتی که آورده های نقدی و یا غیر نقدی شرکت برای تشکیل تسلیم و تقویم و میزان آن مشخص نشود، در این صورت از موارد بطلان آن خواهد بود و یکی از شرکا و یا ذی نفع(اشخاص ثالث و طلبکاران)می توانند از دادگاه درخواست ابطال شرکت را بخواهند.
– در صورت در خواست ابطال و انحلال شرکت توسط شرکایی که بیش از نصف سهام را دارا هستند.
– در صورت از بین رفتن نصف سرمایه شرکت به موجب ضرر و زیان، یکی از شرکا تقاضای ابطال شراکت را می نماید و دادگاه در صورتی که دلایل او را موجه بداند و در نتیجه شرکا سهمی که از انحلال به او تعلق می گیرد را ندهند که اخراج شود.
– تقاضای ابطال شراکت در صورت فوت یکی از شرکا و درج شرط در اساسنامه
-در صورت توقف شرکت در پرداخت دیون و یکی از شرکا تقاضای ورشکستگی و در نتیجه ابطال شراکت را بخواهد.
شرکت تضامنی
– در صورت در خواست ابطال شراکت توسط یکی از شرکا به موجب ادله موجه از دادگاه
– اعلام و تقاضای ورشکستگی شرکت توسط یکی از شرکا
– در خواست ابطال و انحلال شرکت توسط طلبکاران شخصی یکی از شرکا که دارایی شخصی او برای تادیه دیون او و سهم او از منافع شرکت کافی نیست و شرکای دیگر رضایت طلبکاران را جلب ننمایند و یا دین را تادیه نکنند.
– در صورت تراضی کل شرکا
– فسخ و ابطال شراکت توسط یکی از شرکا در صورت پیش بینی این حق و عدم قصد اضرار
– ورشکستگی یکی از شرکا و تقاضای انحلال و ابطال شرکت توسط مدیر تصفیه
– در صورت فوت و یا محجوریت یکی از شرکا و عدم تنفیذ و قبول ورثه(یا ولی در صورت محجوریت) و سایر شرکا برای ادامه فعالیت.
مشاوره رایگان حقوقی با وکلای پایه یک
شرکت مختلط غیر سهامی
بر اساس ماده ۱۶۱ق.ت. مواردی که در مورد شرکت تضامنی برای انحلال و ابطال شراکت بیان شد در مورد شرکت مختلط غیر سهامی مجری می باشد.
شرکت مختلط سهامی
– تصمیم مجمع عمومی و رضایت شرکاء ضامن
– تصمیم مجمع عمومی در صورتی که در اساسنامه این حق برای مجمع باشد
– در صورت فوت یا محجوریت یکی از شرکاء ضامن مشروط بر این که انحلال و ابطال شراکت در این موارد در اساسنامه تصریح شده باشد
-در خواست انحلال شراکت توسط یکی از شرکای ضامن بر اساس دلایل موجه و در صورت عدم توافق بین مجمع و شرکای ضامن برای ابطال در صورت موجه بودن دلایل، دادگاه حکم به ابطال شراکت خواهد داد.
شرکت نسبی
بر اساس ماده ۱۸۹ق.ت. بندهای ب،ج،د،ه،و ماده ۱۳۶ق.ت. شرکا می توانند درخواست ابطال شراکت را بدهند.
شرکت سهامی خاص
– در صورت منتفی شدن یا از بین رفتن موضوعی که شرکت برای آن تشکیل شده است و به در خواست شرکا باشد
– انقضای مدت شرکت در صورت عدم تمدید
– اعلام و تقاضای ورشکستگی شرکت توسط یکی از شرکا
– رای به ابطال شراکت و شرکت سهامی توسط مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام به هر علتی
– در صورت حکم قطعی دادگاه که دادگاه کیفری(ماده۱۴۰ و ۲۰ قانون مجازات اسلامی) باشد .
ما را در اینستاگرام دنبال کنید
حکم دادگاه برای ابطال و انحلال شرکت تجارتی
در صورتی که موارد ابطال ایجاد شود و ذی نفع(خواه طلبکار و یا یکی از شرکا) در خواست ابطال شراکت را با ذکر دلایل موجه به دادگاه بدهد، حکم به ابطال شراکت می دهد و این حکم اعلامی است ولی در صورتی که یکی از شرکا تقاضای ورشکستگی بدهد، در صورت احراز، حکم به ورشکستگی و انحلال شراکت می دهد که این حکم تاسیسی است.
دادگاهی که صالح به در خواست ابطال و انحلال شرکت می باشد، دادگاه نزدیک به محل اقامتگاه اصلی شرکت می باشد.
