مبادلهی چک، میتواند به دلایل مختلفی باشد. این دلایل عبارت است از پرداخت ثمن معامله، تضمین انجام کار، ایفای تعهد، تضمین تخلیه وسایر امور میباشند. اگر صادرکننده یا متعهد خواستاراستردادچک امانی خود باشد و مدعی باشد که دارنده، استحقاق دریافت وجه چک را ندارد و از استرداد چک استنکاف میکند، دعوای استرداد چک که دعوای مالی محسوب میشود را اقامه مینماید و یا اینکه میتواند باداشتن دلایل ومستندات کافی، شکایت جرم خیانت در امانت را مطرح کند.
دعوای استرداد لاشه چک چگونه طرح میشود؟
چه مدارک و مراحلی برای طرح دعوی استرداد چک لازم است؟
آیا عدم استرداد چک، جرم تلقی میشود و امکان شکایت کیفری برای استرداد آن وجود دارد؟
مرجع قضایی صالح برای طرح دعوی استرداد چک کدام مرجع است و هزینه دادرسی آن چقدر میباشد؟
بار اثبات دعوی استرداد لاشه چک بر عهده چه کسی میباشد؟
تمامی این پرسشها و دیگر پرسشهایی که ممکن است مطرح شود از امور تخصصی میباشد که میبایست توسط وکلا و متخصصین حرفه حقوق پاسخ داده شوند. این متن که حاصل کار مشاوران و وکلای موسسه حقوقی و بینالمللی خط قانون هدا میباشد درصدد پاسخگویی به این قبیل سؤالات نگاشته شده است و هدف از آن خدمت به مردم میباشد، امید است که هرچند ناچیز یاری گر متقاضیان این مطالب باشد.
علت و آغاز طرح دعوی استرداد لاشه چک
از دعاوی رایج بین افراد جامعه که بخش عمدهای از پروندههای دادگستری را در برمیگیرد، دعاوی راجع به چک است. امروزه چک با اهداف مختلفی از قبیل پرداخت وجه بدهی، تضمین انجام کار یا ضمانت یا رهن و اجاره و پیشپرداخت اقساط و غیره بین افراد رد و بدل میشود. دعوی استرداد چک وقتی طرح میشود، که صادرکنندهی آن مدعی است، وجه چک را پرداخت کرده است یا چک به عنوان امانت و ضمانت و غیره در ید دارنده بوده است ولی چک را با وجود انجام تعهد یا کار یا انفساخ و ابطال قراردادشان، از طرف مقابل یا دارنده ،مسترد ننموده است. اثبات ادعای استرداد چک میبایست توسط خواهان، صورت گیرد و بایستی قبل از طرح دعوای کیفری، اظهارنامه برای طرف مقابل ارسال نماید تا طرف مقابل نتواند ادعای عدم اطلاع نماید.
همچنین بخوانید : مجازات چک برگشتی در قانون ایران
جرم خیانت در امانت ناشی از عدم استرداد لاشه چک
اگر دارنده، چک را به شخص دیگری منتقل نماید، یا برخلاف توافق شفاهی یا قراردادی، از چک استفاده نماید و آن را مسترد نکند، و آن را تصاحب نماید، مرتکب جرم خیانت در امانت میشود و قانون مجازات اسلامی برای جرم خیانت در امانت، حبس ازیک تا سه سال را مقرر داشته است. در جرم خیانت در امانت، سونیت دارنده میبایست احراز شود. برگشت زدن چک میتواند سونیت دارنده را اثبات نماید. شاکی میبایست به دادسرا مراجعه کرده و در آنجا شکایت خود را مطرح نماید. طرح شکایت میتواند بهطور کتبی یا شفاهی باشد. دادسرا بعد از انجام تحقیقات مقدماتی، پرونده را به یکی از شعب بازپرسی، برای تکمیل تحقیقات ارسال میکند و احتمال دارد که از طرفین برای تکمیل تحقیقات دعوت به عمل آید. در صورت عدم حضور متهم، احتمال دارد که بادستورقضایی، به دادسرا جلب شود. سپس با تفهیم اتهام به وی، قرارجلب به دادرسی، صادر میشود؛ و با کیفرخواست صادره از سوی دادستان، پرونده برای رسیدگی به دادگاه کیفری ارسال میشود.
استرداد سند و دارنده با حسن نیت چک
اگر چک دست بهدست شود و در اختیار شخصی قرار گیرد که سونیت نداشته و در متن چک هم به امانی بودن و شرطی بودن چک اشاره نشده باشد، شخص ثالث باحسن نیت، محق به وصول وجه چک میباشد و میتواند وجه آن را مطالبه نماید. چراکه چک به عنوان یکی از اسناد تجاری، از ویژگی این اسناد برخوردار میباشد؛ و ایراد صادرکننده نسبت به دارنده فعلی که هیچگونه رابطه قراردادی با هم ندارند، پذیرفته نمیشود.این خصوصیت را وصف تجریدی اسناد تجاری گویند.
مرجع قضایی صالح برای دعوای استرداد لاشه چک
مرجع قضایی صالح برای رسیدگی به دعوای استرداد لاشه چک، مرجع حل اختلاف محل یا دادگاه عمومی محل اقامت خوانده یا همان دارنده سند تجاری است. اگر وجه مندرج در چک تا بیست میلیون تومان و کمتر باشد، خواهان بایستی به شورای حل اختلاف رجوع نماید و اگر بالاتر از بیست میلیون تومان باشد، دعوی استرداد لاشه چک را در صلاحیت دادگاه حقوقی عمومی قرار میدهد. در چک اصل بر تعهد پرداخت وجه است و، امانتی بودن آن باید از سوی صادرکننده که مدعی میباشد، اثبات شود.
مشاوره رایگان حقوقی با وکلای پایه یک
مدارک مورد نیاز برای طرح دعوی استرداد چک:
– کارت ملی
– وکالتنامه وکیل
– اسناد مثبت امانی بودن چک یا شهادت شهود یا قرارداد حاوی تصریح به تضمینی بودن چک بابت انجام تعهد و مدرک انجام تعهد یا انفساخ و بطلان قرارداد یا رسید پرداخت وجه چک.
– تصویر اظهارنامه درخواست استرداد چک
ما را در اینستاگرام دنبال کنید
چگونگی طرح دعوی استرداد لاشه چک
در دادخواست استرداد لاشه چک، الزام خوانده به استرداد چک، درخواست میشود، تمبر هزینه دادرسی مطابق با دعاوی مالی میبایست ابطال شود. اگر مدرکی دایر بر امانی بودن چک یا ایفای تعهد، یا پرداخت وجه چک، هم موجود است به عنوان ضمیمه بایستی به دادخواست پیوست شود. این دعوی ازجمله دعاوی مالی قلمداد میشود و هزینه دادرسی در بدو امر باید پرداخت شود و مطابق با مبلغ چک میبایست پرداخت شود. این دعوا میتواند بهطور مستقل طرح شود یا اینکه در دعوای تقابل (دعوای تقابل، دعوایی است که در مقابل دعاوی اصلی از سوی خوانده بر خواهان طرح میشود). دشواریها و پیچیدگیهایی که در دعوی استرداد لاشه چک یا جرم خیانت در امانت تحققیافته در خصوص استرداد چک وجود دارد، این امر را میطلبد که از افراد متخصص که پروانه وکالت دادگستری را، دارند، یاری خواست. وکلای متخصص و مجرب با به کارگیری دانش و مهارت خود پروندههای راجع به آن را به بهترین نحو به انجام خواهند رسانید.
